اندر بیان كردن سنت و جماعت و شناخت آن - ۱

دیگر آنچه أئمه دین و اهل سنة و جماعت بر آنند و پسندیده اند و از سلف بما رسیده است این ده قاعده است كه یاد خواهیم كرد هیچ كس را از اهل سنت و جماعت با تو انكار نباشد:

اوّل قاعده آنست كه اقرار دهی كه هر كسی از بندگان خدای از مرد و زن و از نیک و بد كه او بگفت لا الٰه الاّ الله محمد رسول الله او مؤمن است شاید كه زن مؤمنه بدو دهی و از وی زن خواهی و میراث مؤمنان یابد و مؤمنان از وی میراث یابند و احكام مؤمنان بر وی برانند و بر جنازه وی نماز كنند و ویرا در گورستان مؤمنان دفن كنند اگر این قول از دل گفته باشد و بدین با خدای رسد جای وی بهشت است و اگر نه از دل گفته باشد منافق باشد بظاهر احكام مؤمنان بر وی میرانند از بهر قول شهادت را اما اگر بدان نفاق با خدای رسید جای او درک اسفل باشد چنانكه خدای تعالی گفت (اِنَّ الْمُنَافِقینَ فِی الدَّرْكِ الْاَسْفَلِ مِنَ النَّارِ* النساء:۱۴۵) ما را دستوری نیست كه از هر كه این قول بشنویم ویرا بتهمتی یا بتعصبی نامؤمن خوانیم چنانكه خدای عز و جل گفت (وَلاَ تَقُولَوا لِمَنْ اَلْقی اِلَیْكُمُ السَّلاَمَ لَسْتَ مؤمناً* النساء:۹۴) چنان باید كه جمله گویندگان لا اله الاّ الله محمد ٌرسول الله را مؤمن گویی و مؤمن خوانی و مؤمن دانی و بگناه كبیره رقم كفر و نفاق بریشان نگفتی و شک در ایمان خویش و ایمان ایشان نیاری زیرا كه خدای عزوجل گناهكار را مؤمن خواند چنانكه خدای تعالی گفت (وتوبوا الی الله جمیعاً ایه المؤمنون* النور:۳۱) و معلوم باشد عاصی را بتوبه می فرماید و نشاید خدایرا عزوجل خلاف كردن و دران شک و دران رد و نشاید قول مؤمنان و گواهی ایشان رد كردن و ایشانرا دروغ زن داشتن زیرا كه مؤمنی كه او از قول گبری یا جهودی یا ترسایی یا از جمله أهل ضلال و كفر و شرک این قول