ضحی – (چاشت) – وقت اشراق
علمای علم نجوم، یعنی علمای آسترونومی، به چهار یک (یک چهارم) نهار شرعی، یعنی به چهار یک زمان روزه، وقت (ضحی) می گویند. این وقت، پایان زمان کراهت است. علمای دین به این وقت، (وقت اشراق) یعنی وقت شروع زمان چاشت میگویند. در وقت ضحی، ارتفاع مرکز خورشید از افق حقیقی ۵ درجه می باشد. ارتفاع کناره پشتی [پایینی] خورشید از خط افق مرئی به اندازه قد نیزه می باشد. وقت ضحی (اشراق)، در ترکیه، از طلوع خورشید تقریبا ۴۰ دقیقه بعد میباشد. زمان مابین این دو وقت، (زمان کراهت) است. هنگامیکه وقت ضحی شود، هر روز دو رکعت (نماز اشراق) ادا کردن، سنت است. به این نماز، (نماز چاشت) نیز گفته می شود. نماز عید نیز در این وقت ادا کرده میشود. در وقت ضحی یعنی وقت چاشت، حداقل دو رکعت نماز، باید ادا کرده شود. نماز تهجد و چاشت حداکثر دوازده رکعت می باشد. [در نمازهای نافله، در شب در دو رکعت، و در روز در چهار رکعت سلام داده می شود.]
نماز ضحی )چاشت( را نباید ترک کرد! رسول اکرم می فرماید که: (یا ابا هریره! نماز چاشت را ترک مکن! بهشت، دروازه ای دارد که به آن، «دروازه ضحی» می گویند. از این دروازه، تنها ادا کنندگان نماز چاشت وارد می شوند.) هر کسیکه نماز چاشت را دو ویا چهار رکعت ادا کند، به زمره ذاکران نوشته می شوند. اگر شش ویا هشت رکعت ادا کند، در زمره صدیقان نوشته می شوند. [کسی که در این اوقات، نماز قضا ادا کند، هم از قرض خود (قرض نماز) نجات می یابد، هم به این ثوابها نائل می گردد.]
کسانی که، به آب غرق شده، سوخته، در حالت غریبی و بیکسی، زیر آوار و دیوار مانده، بمیرند، و کسانی که از اسهال، از طاعون [از امراض ساری (سرایت کننده)]، در حالت نفاس، در مرض صرع (اپیلپسی)، در روز و شب جمعه، در حال تحصیل (متعلمی) و تعلیم دادن علوم دینی و در حال انتشار دادن اسلامیت بمیرند و کسانیکه در حالتیکه عاشق شده ولی عشقش را، عفتش را و ناموسش را حفظ کرده، بمیرند، کسانیکه در تحت ظلم زندانی شده، بمیرند، آنانیکه در حالت مؤذنی صرف به رضای خدا و در حالت تجارتیکه موافق اسلامیت باشد بمیرند، کسانیکه در حالیکه به فرزندانشان علوم دینی را آموزش دهند و برای عبادت کردن آنها سعی و کوشش نمایند، بمیرند، کسانیکه هر روز بیست و پنج بار (اللهم بارك لی فی الموت وفی ما بعد الموت) را بخوانند و ادا کنندگان نماز چاشت یعنی ضحی، کسانی که هر ماه سه روز روزه می گیرند، کسانیکه در مسافرت نیز نماز وتر را ترک نمیکنند، کسانیکه در حالت مرض مرگ، چهل بار (لا اله الا انت سبحانك انی کنت من الظالمین) را بخوانند، کسانی که هر شب یس شریف می خوانند، کسانیکه با وضو می خوابند، کسانیکه همیشه مدارا می کنند [یعنی کسانیکه برای حفظ دین خود، مال و دنیای خود را میدهند]، کسانیکه مواد غذایی را آورده به نرخ ارزان میفروشند، کسانیکه هنگامیکه در سرما وضوی غسل گرفته و مریض شده بمیرند، کسانیکه در هر صبح ویا شام (شب) بطور دائمی سه بار (اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم) و آخر سوره (حشر) [هوالله الذی ...] را می خوانند، (شهید آخرت) می شوند. [کسانیکه اهل تقوی بوده و هیچ لقمه حرام نخورده باشند، نمی پوسند. نپوسیدن به دلایل دیگر، ربطی به شهید بودن ندارد.]