دایره هندیه (یافتن اوقات ظهر و عصر) - ۲

در این وقت (وقت ظهر ظاهری) شروع میشود. شروع دراز شدن سایه دیده میشود. وسط زمانیكه در آن وقت درازی سایه تغییر نمیكند (وقت زوال حقیقی) است. در لندن، لحظه عبور مركز خورشید از مدار، با تلسكوپ ها دیده شده، ساعتهای زوالی عیار كرده میشوند. در این وقت زوال حقیقی مرئی، ساعت حقیقی، ۱۲ است. این مجموع جبری تعدیل زمان با ۱۲، در دستگاه ساعت محلی، وقت شروع (ساعت وسطی) آنروز، یعنی ۱۲ آنروز میشود. اوقات ریاضی ایكه با حساب بدست می آید، اوقات مرئی را كه در دستگاه های ساعت دیده می شود، نیز نشان میدهد. این (وقت زوال مرئی) كه ابتدای [ابتدای اوقات نماز یا از وقت زوال و یا از نصف شب حساب كرده میشود.] دستگاه های ساعت وسطی میباشد، از (وقت زوال ریاضی) كه وقت آمدن خورشید به وقت زوال میباشد، ۸ دقیقه و ۲۰ ثانیه بعد است. به كوتاه ترین طول سایه، (فئ زوال) میگویند. فئ زوال، نسبت به درجات میل و عرض تغییر میكند.

یک پای پرگار (نوک تیز پرگار) به نقطه ایكه خط نصف النهار، دایره را [دایره هندیه را كه در فوق ذكر گردید] قطع میكند، گذاشته میشود. پرگار، به اندازه فئ زوال باز شده چرخانیده شود، قسمت خط نصف النهار را كه در بیرون دایره میباشد قطع مینماید. پای دیگر پرگار (پاییكه قلم نصب شده است) به این نقطه قطع گذاشته شده، دایره دوم [مركز این دایره دوم، مركز دایره هندیه میباشد. به عباره دیگر مركز دایره های اول و دوم یكی است.] كه نصف قطرش به اندازه مسافت بین این نقطه قطع تا مركز دایره اول باشد، كشیده میشود. وقت آمدن سایه مقیاس به این دایره دوم، (وقت عصر اوّل ظاهری) میشود. دایره دوم را برای هر روز دوباره باید كشید. فئ زوال، تنها در حین یافتن اوقات نماز ظهر و عصر استعمال میشود. در حین یافتن اوقات دیگر استعمال نمیشود.