پیدا كردن ثواب خاموشی

بدانكه چون آفت زبان بسیارست و خود را از آن نگاه داشتن دشوارست، هیچ تدبیر نیكوتر از خاموشی نیست چندانكه بتوان كرد، پس باید كه آدمی را سخن جز بقدر ضرورت نباشد. و چنین گفته اند كه: ابدال آن باشند كه گفتن و خوردن و خفتن ایشان بقدر ضرورت باشد و حق تعالی بیان كرده است كه «لا خیز فی كثیر من نجویهم الا من امر بصدقه او معروف او اصلاح بین الناس» گفته است: «در سخن خیر نیست مگر فرمودن بصدقه و فرمودن بخیر و صلح دادن میان مردمان». و رسول- علیه السلام- گفت: «من صمت نجا- هر كه خاموش بایستاد برست»، و گفت رسول- علیه السلام-: «هر كه را از شر شكم و فرج و زبان نگاه داشتند نگاه داشته تمام است». معاذ جبل -رضی الله عنه- پرسید كه: یا رسول الله كدام عمل فاضلترست؟ زبان از دهان بیرون كشید و انگشت بر وی نهاد، یعنی خاموشی و عمر -رضی الله عنه- همی گوید كه: ابوبكر را دیدم كه زبان بانگشت بگرفته بود و می كشید و می مالید،‌گفتم: یا خلیفه رسول این را چه می كنی؟ گفت: این مرا اندر كارها افكنده است. و رسول- علیه السلام- گفت كه: «بیشتر خطاهای بنی آدم اندر زبان ویست»، و گفت: «خبر دهم شما را از آن آسانترین عبادتها: زبان خاموش داشتن و خوی نیكو»، و گفت: «هر كه بحق تعالی و بقیامت ایمان دارد، گو جز نیكویی مگو یا خاموش باش»، و عیسی- علیه السلام- را گفتند: ما را چیزی بیاموز كه بدان ببهشت رسیم، گفت: هرگز حدیث مكنید، گفتند: نتوانیم، گفت: پس جز حدیث خیر مكنید و رسول- علیه السلام- گفت: «چون مومنی خاموش و با وقار بینید بوی نزدیک گردید كه وی بی حكمت نباشد». و عیسی- علیه السلام- گفت: «عبادت ده است: نُه خاموشی است و یكی گریختن از مردمان». و رسول- علیه السلام- گفت: «هر كه بسیار سخن باشد بسیار سقط بود، و هر كه بسیار سقط بود بسیار گناه بود، و هر كه بسیار گناه بود آتش بوی اولیتر». و از این بود كه ابوبكر الصدیق -رضی الله عنه- سنگی اندر دهان نهاده بودی تا سخن نتوانستی گفتن، ابن مسعود گوید: هیچ چیز بزندان اولیتر از زبان نیست.