پیدا كردن فواید گرسنگی و آفات سیری - ۲

فایده چهارم آنكه چون سیر بود گرسنگانرا فراموش كند، و بر خلق خدای تعالی شفقت نبرد، و عذاب آخرت فراموش كند، و چون گرسنه شود از گرسنگی اهل دوزخ یادآورد و چون تشنه شود از تشنگی اهل قیامت یادآورد و خوف آخرت و شفقت بر خلق از درگاههاء بهشتست، و بدین بود كه یوسف -علیه السلام- را گفتند كه: خزانه روی زمین داری چرا گرسنه باشی؟ گفت: ترسم كه اگر سیر شوم درویشان گرسنه را فراموش كنم.

فایده پنجم آنست كه سر همه سعادتها آنست كه نفس را زیر دست خود كند، و شقاوت آنست كه خویشتن را زیر دست نفس كند، و چنانكه ستور سرگش را جز بگرسنگی رام نتوان كرد، آدمی همچنین باشد و این نه یک فایده است، كه كیمیاء فوایدست: چه همه معصیتها از شهوت خیزد، و همه شهوت از سیری خیزد. ذوالنون مصری -رحمه الله علیه- میگوید كه: «هرگز سیر نخوردم، كه نه معصیت كردم یا قصد معصیت كردم»، عایشه -رضی الله عنها- می گوید كه: «اول بدعتی كه از پس رسول- علیه السلام- پدید آمد سیری بود: كه چون قوم سیر شدند و سیر بخوردند نفس ایشان سركشی كردن گرفت». و اگر بسبب گرسنگی فایده نبود، مگر آنكه شهوت سخن بود و شهوت فرج ضعیف شود، تمام است: كه هر كه سیر بخورد بفضول گفتن و عیب جستن مشغول شود، و شهوت فرج غالب شود، و اگر فرج نگاه دارد چشم نگاه ندارد، و اگر چشم نگاه دارد اندیشه دل نگاه نتوان داشت، و گرسنگی همه را كفایت كند. و برای این گفتند بزرگان كه: «گرسنگی گوهری است در خزانه حق تعالی، بدان دهد كه دوستش دارد، و بهر كسی ندهد»، و یكی از حكما گفته است كه: «هر مرید كه یک سال نان تهی خورد- و نیمه آن خورد كه عادت وی باشد خدای تعالی اندیشه زنان از دل وی بر كند».