در ثبات حیوة و علم قدرت حق - ۲

قوله تعالی مَن ذَی الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ كیست آن كس كه شفاعت تواند كرد كسی را نزد وی الاّ باذن و فرمان وی در تفسیر كشف و بیان میارد كه اهل اشارت میگویند جذب كرد باین كلمه دلهای بندگانرا عاجلا و آجلا پاک ست آن خداوند كه نیست هیچ وسیلت بسوی وی الاهم بوی حكایت در شرح اسماء الله میارد كه درویشی بمرتبهٔ وحدت نزدیک بود چشمش بر صاحب جمالی افتاد دلش بر اثر چشم برفت دست غوغای عشق خرمن صبرش بر باد داد طاقتش طاق شد درویش همت دربست تا آن مقصود جان و مراد دلش را از پیش برگرفتند اصحاب بملامت با او گفتند كسی با دوست این كند گفت او من هو یتعرض لقلبی یعنی او كه باشد كه پیرامن دل ما گردد ای درویش هیچ مخلوقی را استحقاق آن نیست كه دلی با وی آویخته شود لا یستحق احد ان یلتفت الیه القلوب الا هو قوله تعالی يَعْلَمُ ما بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ مجاهد و عطا و سدی مفسر میگویند يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ مِنْ أَمْرِ الدُّنْيَا‏ وَمَا خَلْفَهُمْ من أَمْرِ الْاٰخِرَة ضحاک و كلبی میگویند میداند آنچه از پیش گذشته و آنچه از پس بیاید مقاتل و واقدی میگویند میداند آنچه پیش از آفریدن و فرشتگان بوده است و آنچه بعد از خلق ایشانست بعضی گفته اند میداند آنچه كرده اند از خیر و شر و آنچه ایشان كنندهٔ آنند ای اسیر نفس و شیطان بیت:

اگر دانی كه میداند پشیمان شو پشیمان شو **  و گر گوئی نمیداند مسلمان شو مسلمان شو **

چون علم او محیط ست باحوال و افعال و اقوال بندگان و ظاهر و باطن ایشان بر علم او پوشیده نیست و نهان خلق ازو مستور نیست قوله تعالٰی یَعْلَمُ السِّرَّ وَ أَخْفىٰ مراقب احوال خود باشد كه میبیند و یک لحظه از قول و فعل غافل مشو كه میداند