در بیان نماز - در فرضیت پنج نماز و تفسیر وی لغةً و شرعاً و فضیلت مداومت بر ادای وی - ۱

بدانكه فرضیت نماز بكتاب و سنت و اجماع امت ثابت شده است اما كتاب قوله تعالـٰی اقیمو الصّلوة و اما سنت قوله علیه السلام اتفاق و اجماع علمای امت ست از نزدیک زمان رسول علیه السلام تا امروز كه درویم بر فرضیت پنج نماز از غیر انكار منكری و ردّ راوی و اجماع امت از قوی ترین حجتهاست از برای آنكه رسول علیه السلام فرمود كه علمای امت من بر گمراهی جمع نشوند یعنی بر هرچه اجماع ایشان بران باشد حق و صدق همان باشد اما تفسیر وی بدانكه صلوة اسم ست و دعا را و در بعضی تفاسیر می آرد كه چون صلوة را بالله تعالـٰی اضافت كند چهار وجه را محتمل ست یعنی صلوة از خداوند تعالـٰی بر چهار وجه است توفیق بر طاعت و عصمت از معصیت و مغفرت از ذنوب یعنی آمرزش از گناهان و زیادتی درجات یعنی رحمت علام الغیوب وچون اضافت بملائكه كنی استغفار و دعا و نصرت مراد باشد و چون اضافت بمومنان كنی ثنا و تحیت باشد اما در شریعت عبارت از اركان معلومه و افعال مخصوصه است اما فضل و ثواب وی قال النبی علیه السلام افضل الاعمال بعد الایمان بالله الصلوة یعنی فاضلترین عملها بعد از ایمان آوردن بخداوند نمازست و اول چیزی كه خداوند تعالـٰی بر مسلمانان از دین ایشان فریضه كرد نماز بود و اول چیزی كه در قیامت حساب كنند نماز خواهد بود هر كس از عهده پنج نماز بیرون آمد از همه محنتها برست و بهمه دولتها رسید.

حكایت در زادالمقوین می آرد كه مغی از اصمعی سوال كرد كه در دین شما از عبادتها كدام فاضلترست اصمعی گفت در دین ما فاضل ترین همه عبادتها نمازست گفت چرا گفت از برای آنكه عبادت فرشتگان هفت آسمان در ویست از قیام و ركوع و سجود و تسبیح و با اینها قرائت قرآن در وی زیادت مغ گفت در نماز هیچ ركن بر ركن ترجیح دارد...