در بیان فضل تكبیر اوّل - ۲

امّا اگر امام در دو ركعت نخستین سوره خواندن فراموش كند در دو ركعت آخرین فاتحه بخواند و سوره بخواند بروایتی هر دو بلند بخواند و بروایتی هر دو پست خواند و اگر در دو ركعت اوّل فاتحه فراموش كند در دو ركعت آخرین فاتحه را بخواند خواه تنها گزار باشد خواه امام ولكن سجده سهو بیارد و اگر تنها گزار یک ركعت نماز فریضه كه در وی بلند می باید خواند بگذارد و آهسته خواند و در دو ركعت دوم اقتدا بوی كردند درین ركعت بلند خواندن بر وی واجب باشد و اگر بفراموشی آهسته خواند بر وی سجدهٔ سهو لازم آید و اگر بقصد آهسته خواند بزه كار باشد بدانكه مقتدی در پس امام خاموش شود اگر چه امام آیة رحمت و آیة عذاب خواند امّا آنچه گفتیم كه ركوع و سجود فریضه است از برای آنكه خدای تعالی فرمود كه ای مؤمنان ركوع و سجود كنید پروردگار خود را و رسول ؐ اعرابی را نماز تعلیم میكرد فرمود كه نماز بی ركوع و سجود نباشد سوال قیام یكیست و ركوع یكیست و سجود دو جواب آنست كه قیام اقرارست بشكستگی و ركوع اقرارست بافكندگی و سجود گواه گرفتن است به بندگی و این جواب از حكمتست امّا جواب اهل اصول آنست كه فریشتگان را فرمان رسید كه آدم را سجده كنید همه سجده كردند ابلیس نكرد چون فریشتگان سر از سجود برآوردند ابلیس را دیدند كه سجده نكرده بود و درست ایستاده شكرانهٔ آنكه حق تعالی ایشانرا توفیق سجده كردن داد یک سجدهٔ دیگر كردند پروردگار ازیشان قبول كرد و بر ما فریضه كرد پس فقها چنین گفته اند كه سجده عبادت است كه خدای تعالی را شاید